(මංගල සමරවීර හිටපු අමාත්යවරයාගේ අභාවයෙන් තෙමසක් සැමරීම වෙනුවෙන් නිකුත් කෙරුණ 'Mangala edition' වෙනුවෙන් USAID පරිපාලිකා සමන්තා පවර් විශේෂයෙන් සපයන ලද ලිපියක සිංහල පරිවර්තනය)
මංගල සමරවීර යනු කැපී පෙනෙන අපූරු මහජන සේවකයෙකු වූ අතර ඔහු මගේ ජීවිතකාලයෙහි මෙතෙක් මුණගැසුන විශිෂ්ටයෙකි.
එපමණක් නොව, අධිෂ්ඨානශීලී නිර්භීත නායකයකු වූ මංගල ඔහුගේම වචනයෙන් විස්තර කළ පරිදි, “සියලු පුරවැසියන්ගේ සමාන අයිතිවාසිකම්, යුක්තිය සහ අභිමානය මෙන්ම බහු වාර්ගික, බහු ආගමික සහ බහු භාෂා ව්යවහාරය සහතික කෙරෙන ශ්රී ලංකාවක් සඳහා වූ තම දැක්ම අනුගමනය කිරීම සඳහා,” සිය මුළුමහත් ජීවිතය කැප කළේය.
මංගලගේ හදිසි අභාවයෙන් බලවත් කම්පාවට පත්ව සිටින මම ඔහු කෙරෙන් ලද බුද්ධිගෝචර උපදෙස්, නොපසුබස්නා පෙරට යාමේ ගුණය සහ දුලබ මිතුදම වැනි අපූරු ගුණාංග කෙරෙහි ආශක්තව සිටිමි.
එමෙන්ම මිනිසුන් කිසියම් දිනෙක යහපත් අතට වෙනස්විය හැකිය යන විශ්වාසය අත්හැරීම ප්රතික්ෂේප කරමින් සහ ලෝක බලවතුන් සිය අවශ්යතා සඳහා පමණක් සිතීම - සහ කටයුතු කිරීම - කිසියම් දිනෙක වෙනස්වෙනු ඇතැයි බලාපොරොත්තු තබමින් මංගල තවමත් කඩිමුඩියේ සැලසුම් සකස් කරමින් සිටින්නේය යන හැඟීම ද මට අහිමිවිය.
විවෘත හදවතක් සහිත, නව මංපෙතක් පෙන්නුම් කළ දූරදර්ශී මවකගේ සහ මුල්පෙළේ මානව හිමිකම් නීතීවේදියකු ලෙස නමක් දිනූ පියෙකුගේ පුතකු වන මංගලගේ දැවැන්ත බලපෑමේ බීජ ආරම්භ වූයේ, ශ්රී ලංකාවේ සිවිල් යුද්ධයේ කුරිරු බව දකිමිනි: “ඇතැම්විට මට එහි වෙනසක් කළ හැකිය” යන දල අදහස ඔහු තුළ ජනිතවන්නට ඇත.
පසු කලෙක මංගල විසින් සිහිපත් කරන ලද පරිදි, 1980 දශකයේ අහභාගයෙහි ඔහු ශ්රී ලංකාවේ දේශපාලනයට සහ සංවිධාන කටයුතුවලට සම්බන්ධ වූ අවස්ථාවේ “ඔහුගේ සිහිනය” වූයේ “සියලුම ශ්රී ලාංකිකයින්ට - ඔවුන්ගේ කුලය, පන්තිය, ජාතිය හෝ ආගම කවරක් වුවත් - සමගියෙන් සහ ගෞරවාන්විතව ජීවත්විය හැකි සාමයයි.”
ඒ අභිප්රාය සිය අරමුණ කරගත් මංගල ඉහළ යමින් තිබූ සිය බලපෑම් කිරීමේ හැකියාව යොදාගනිමින් ඒ මූලික සිහිනය සැබෑ කරගැනීමට උත්සහ කරමින් සිය රටට සේවය කිරීමේ තිස් වසරක චාරිකාවක නිරතවිය.
සිය වෘත්තීය දිවිය පුරා විවිධ තනතුරු ගණනාවක් හෙබවූ මංගල නිරන්තරයෙන් උත්සහ කළේ ශ්රී ලාංකිකයින් සිය දෛනික දිවි පෙවෙත ගෙවනු පමණක් නොව ඔවුන්ට ගෞරවාන්විත ජීවිතයක් ගොඩනගාගැනීම සහතික කිරීමටය.
මංගලගේ මහජන සේවයේ උරුමය සැමරීම පිණිස 2019 දී කොළඹ සංචාරයක යෙදුණු අවස්ථාවේ මංගල විග්රහ කළ හැකි හොඳම වචනය කවරක් දැයි ඔහුගේ සගයන් සහ මිතුරන්ගෙන් මා කළ විමසීමට ඒ සියල්ලන්ගේ පිළිතුර වූයේ: “ගරුත්වය, ගරුත්වය, ගරුත්වය,” යන්නය.
'මව් පෙරමුණ' පිහිටුවීමට ආධාර කිරීමේ පටන් අතුරුදහන්වූවන්ගේ කාර්යාලය පිහිටුවීමේ ක්රියාදාමය සඳහා පෙරමුණ ගැනීම, යුද වින්දිතයින්ට සහ දිවි බේරාගත් පුද්ගලයන්ට වන්දි ගෙවීම, සහ යුද්ධයෙන් පසුව පිළිසරණක් නැති පවුල් විසින් ලබාගත් ණය අහෝසිකර දමනු ලැබීම තෙක් පෙරමුණ ගැනීම දක්වා පුද්ගල ගරුත්වය ආරක්ෂා කිරීම මංගලගේ වෘත්තීය ජීවිතයේ මූලිකම ප්රතිපත්තිය වූවා විය හැකිය.
එහෙත් තම සමීපතමයන් හෝ ඔවුන්ගේ ජීවනෝපාය අහිමි වූවන්ගේ අභිමානය ගැන මංගල දැක්වූ හොඳම මිනුම වන්නේ එකී කිසිවක් එම ගැටලුවලට ප්රමාණවත් විසඳුම් නොවන බව ඔහු තේරුම්ගෙන සිටීමය.
මංගල වරක් සංහිඳියාව විස්තර කළේ “නිරන්තර උත්සහයක නිරත විය යුතු දීර්ඝ ගමනක්” ලෙසිනි. සියලු ජනකොටස් එක හා සමානව සලකන සමාජයක් ගොඩනැගීම යනු “එම අරමුණට එරෙහිව මතුවන බාධක නොතකා, තිරසාර උත්සාහයක් සහ කැපවීමක් අවශ්ය පරම්පරා ගණනක ක්රියාදාමයක්” බව ඔහු දැන සිටියේය.
වෙහෙස නොබලා කටයුතු කරන උත්සාහවන්ත ප්රතිසංස්කරණවාදියකු සහ දැඩි නවීකරණවාදියකු වූ මංගල, ප්රජාතන්ත්රවාදය සහ ශක්තිමත් ආයතන යනු ශ්රී ලංකාවේ බලාපොරොත්තු වූ වෙනස උදාකිරීම උදෙසා අත්යවශ්ය පදනම් බවට ඔහු තුළ වූ විශ්වාසය කිසි දින අත්නොහළ චරිතයකි. එම කැපවීම දේශපාලන ප්රතිවාදීන්ගෙන් පමණක් නොව ඔහුගේ බොහෝ තීරණ සමඟ එකඟ නොවූ පුද්ගලයන්ගෙන් පවා ඔහුට ප්රබල පිළිගැනීමක් පමණක් නොව පුළුල් ගෞරවයක් ද ලබා දුන්නේය.
ඒ සියල්ල හමුවේ, මංගල ශ්රී ලංකාවට සහ එහි වැසියන්ට කෙතරම් ආදරය කළේ ද යන්න ඔහුගේ දේශපාලන ප්රතිවාදීන්ට පවා බැහැර කළ නොහැකි විය.
ශ්රී පාදය ඈතුළු දිවයිනට අයත් දැකුම්කළු මනහර උස් කඳුවැටිවල පටන් උණවටුන වෙරළ තීරය දක්වා ඇති ශ්රී ලංකාවේ සුන්දරත්වය සහ පෝය දිනවල උත්සව යනාදී දේ ගැන කවියකු මෙන් රසවත් කරමින් විස්තර කරන විට පමණක් නොව, මේ වසරේ අප්රේල් මාසයේ මා USAID ආයතනයේ පරිපාලකවරිය ලෙසින් පත්වීමෙන් අනතුරුව තවත් කොවිඩ් එන්නත් ලබාගැනීම පිණිස රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව දැරූ උත්සාහයේදී ඊට සහාය දෙමින් දිගින් දිගටම මා වෙත පණිවුඩ එවූ අවස්ථාවේත් මංගල ශ්රී ලංකාව වෙනුවෙන් කෙතරම් කැප වී සිටින්නේ දැයි මට හොඳින්ම වැටහින.
වසංගතය ශ්රී ලංකා වැසියන්ගේ ජීවිත බිලිගැනීම මංගලට දැඩි වේදනාවක් වූ අතර, මහජන සේවයෙන් මඳකට ඉවත්ව සිටියත් “වෙනසක් කිරීම” උදෙසා කිසිවක් කිරීමෙන් තොරව ඔහුට පැයක් හෝ ගතකිරීමට නොහැකි විය.
තමන් විසින් ඉටුකර ගැනීමට මුලපුරන ලද විශිෂ්ට සිහිනය තවමත් සැබෑ නොවූ බව පිළිගන්නා පළමු පුද්ගලයා මංගල වනු ඇත. එහෙත් ඔහුගේ සහයෝගය ද සහිතව විවිධ අංශවලින් ලැබූ ප්රගතිය හැරුණු විට, ඔහුගේ නායකත්වය, අඛණ්ඩ බව සහ නිම නොවන ශක්තිය, අසාධාරණයට එරෙහිව සහ සමානාත්මතාව වෙනුවෙන් ඔහු තුළ වූ කැපවීම අනුගමනය කරන නව පරපුරට කදිම මඟ පෙන්වීමකි.
ඔහුගේ අභාවයෙන් පසුව එක් පුවත්පතක කතුවැකියේ සඳහන් වූ පරිදි, “පුරවැසියන් වෙනස් අනාගතයක් වෙනුවෙන් බලාපොරොත්තුව නොමැකෙනු පිණිස සියලු දෙනා ඇතුළත්, වඩාත් යහපත් රටක් ගැන සිහින මැවීමට දිරි ගන්වන දේශපාලන නායකත්වයක් ඉල්ලා සිටිය යුතුය. මංගල ආරම්භ කළ කාර්යභාරය මුදුන්පත් කෙරෙන නායකත්වයක් අවශ්ය කරයි.”
දැන් අපට පැවරුන පොදු අරමුණ ද එයයි. අපට මඟ පෙන්වනු ලැබීමට සහ දිරිමත් කිරීම සඳහා මංගල අද නොමැති වුවත්, ඔහුගේ පිය මඟ ළකුණු අනුව යමින් ඔහු විසින් කරන ලද කාර්යභාරය මුදුන්පත් කර ගැනීම සඳහා ප්රයත්න දරන අනාගත පරපුරට අපට හැකි සියලුම අයුරින් උපකාර කළ යුතුය. මංගල කිසිදිනක සිය අරමුණ හෝ ක්රියාමාර්ග අත්හැර නොදැමූ නායකයෙකි. ඔහුට මෙන්ම අපට ද එම කාර්යභාරය අත්හැර දැමිය නොහැක.''
මුල් ලිපිය :
"Mangala never, ever gave up, and neither can we" - Samantha Power
