සිරිමලී
Sirimali Liyanagama
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
ආසියානු ක්‍රිකට් කුසලානයේදී ඉන්දියාව ලැබූ ජයග්‍රහණය යනු හුදු ක්‍රීඩා ජයග්‍රහණයක් නොවේ. එය ඉන්දීය අග්‍රාමාත්‍ය නරේන්ද්‍ර මෝදිගේ නායකත්වය යටතේ එරට විදේශ ප්‍රතිපත්තිය තුළට දැඩි ජාතිකවාදය සහ හින්දුත්ව මතවාදය කාවැදීමේ සංකේතයක් බවට පත් විය.
මෙම ප්‍රවණතාවය, ක්‍රිකට් පිටියේ ආතතියේ සිට BRICS සමූහය පුළුල් කිරීම දක්වාත්, කලාපීය බල තුලනය තුළ ශ්‍රී ලංකාව වැනි අසල්වැසි රටවල ස්ථාවරයන් කෙරෙහිත් සෘජුව බලපා ඇති භූ-දේශපාලනික තත්ත්වයකි.
ක්‍රීඩාව සහ දේශපාලනික ගැටුම: මෝදිගේ ජාතිකවාදී දර්ශනය
ඓතිහාසිකව, ඉන්දු-පාකිස්තාන ක්‍රිකට් තරග යොදා ගත්තේ රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික සබඳතා වැඩිදියුණු කරන 'මෘදු බලයේ' (Soft Power) මෙවලමක් ලෙසයි. කෙසේ වෙතත්, මෝදි රජය යටතේ මෙය 180-අංශක වෙනසකට ලක් විය.
- ක්‍රිකට් ජයග්‍රහණයේ දේශපාලනීකරණය:
ආසියානු කුසලානයේ ජයග්‍රහණයෙන් පසු අග්‍රාමාත්‍ය මෝදි විසින් එය හමුදාමය ගැටුමක් හා සමාන කරමින්, "Operation Sindoor" වැනි යෙදුම් භාවිතයෙන් සමාජ මාධ්‍ය සටහන් තැබීමෙන් පෙන්වා දුන්නේ මෙම ක්‍රීඩා පිටිය සතුරු පාකිස්තාන-ඉන්දියා ආරවුල යළි එළිදැක්වීමේ වේදිකාවක් බවයි. මෙමගින්, ජයග්‍රහණයේ ගෞරවය කණ්ඩායමෙන් ඔබ්බට ගොස්, ජාතිකවාදී දේශපාලන න්‍යාය පත්‍රය (මෝදිට) තහවුරු කරන සංකේතයක් බවට පත් විය.
- ආසියානු ක්‍රිකට් කවුන්සිලයේ (ACC) අර්බුදය:
ඉන්දීය කණ්ඩායමේ නායකයා විසින් කුසලානය ලබාගැනීම ප්‍රතික්ෂේප කිරීම සහ ඒ සම්බන්ධයෙන් ACC සභාපති (පාකිස්තාන පුරවැසියෙකු වන) මොහ්සින් නාක්වි විසින් දැඩි ස්ථාවරයක් ගැනීම, ක්‍රීඩාවේ පාලනය තුළ පවා පවතින ගැටුම්කාරී භූ-දේශපාලනය මතුපිටට ගෙන ආවේය.
භූ-දේශපාලනික 'බහු-ගැළපීම්' (Multi-Alignment) සහ එහි ප්‍රතිවිරෝධතා
ජාතිකවාදයේ නැගීමත් සමඟ, ඉන්දියාවේ විදේශ ප්‍රතිපත්තිය 'උපාය මාර්ගික ස්වාධීනත්වය' මත පදනම් වූ 'බහු-ගැළපීම්' (Multi-Alignment) ප්‍රතිපත්තියක් අනුගමනය කරයි. මෙහි අරමුණ වන්නේ ප්‍රධාන බල කඳවුරු සියල්ල සමඟ සබඳතා පවත්වා ගැනීමයි.
- BRICS පුළුල් කිරීම:
ඉන්දියාව චීනය සහ රුසියාව ප්‍රමුඛ BRICS සමූහය පුළුල් කිරීමට සහාය දෙයි. මෙය බටහිර ආධිපත්‍යයට ප්‍රතිවිරුද්ධ බහුධ්‍රැව ලෝකයක් සඳහා ඉන්දියාව දරන උත්සාහයයි. විශේෂයෙන්ම මැද පෙරදිග රටවල් ඇතුළත් කර ගැනීම හරහා ඉන්දියාව සිය ආර්ථික සහ භූ-දේශපාලනික අවශ්‍යතා සමබරව පවත්වා ගැනීමට අපේක්ෂා කරයි.
- බටහිර සමග සබඳතා:
එහෙත්, ඉන්දියාව ඒ සමඟම Quad (ඇමෙරිකාව, ජපානය, ඕස්ට්‍රේලියාව) වැනි බටහිරට නැඹුරු ආරක්ෂක කණ්ඩායම් සමඟද සක්‍රීයව කටයුතු කරයි.
- ඇමරිකාව සමග සබඳතා වෙනස් වීම:
හින්දු ජාතිකවාදයේ නැගීමත් සමග, ඉන්දියාවේ ප්‍රමුඛතා වෙනස් වී ඇත. විචාරකයින්ට අනුව, ඇමරිකාව සමඟ මෙතෙක් පැවති "විරසකය අහෝසි වීමේ ප්‍රවණතාවක්" මතුව ඇත. මෙම නව ජාතිකවාදී රාමුව යටතේ, ඊශ්‍රායලය-පලස්තීන ගැටුම සම්බන්ධයෙන් ඉන්දියාවේ පැරණි මධ්‍යස්ථ ස්ථාවරය ඉදිරියේදී "මදක් පසුබානු ඇතැයි" අපේක්ෂා කළ හැකිය. මෙහිදී, ට්‍රම්ප් සහ නෙතන්යාහුගේ සාම වැඩපිළිවෙලට ඉහළ පිළිගැනීමක් ලැබීමේ ප්‍රවණතාවක් ඇති බවට මතයක් පවතී. හිටපු ඇමරිකානු ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් සිය සමාජ මාධ්‍ය ගිණුමේ මෝදිගේ ස්ථාවරයන් යළි යළිත් පළ කිරීම මෙම නව සමීප සබඳතාවේ පිළිබිඹුවකි.
ශ්‍රී ලංකාවට ඇති භූ-දේශපාලනික අභියෝගය
ඉන්දියාවේ මෙම භූ-දේශපාලනික "අංශක තුන්සිය හැටක් කරකැවීමේ" පසුබිම තුළ, ශ්‍රී ලංකාව වැනි ආර්ථිකමය වශයෙන් බිඳ වැටුණු කුඩා රාජ්‍යයක විදේශ ප්‍රතිපත්තිය අතිශය තීරණාත්මක වේ.
- අනුර කුමාර දිසානායකගේ ස්ථාවරය:
එක්සත් ජාතීන්ගේ සමුළුවේදී ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායක විසින් පලස්තීනය ස්වාධීන රාජ්‍යයක් ලෙස පිළිගන්නා බව ප්‍රකාශ කරමින්, ගාසා තීරයේ සිදුවන අකටයුතුකම් සම්බන්ධයෙන් ලංකාවේ කණස්සල්ල ප්‍රසිද්ධියේම පළ කිරීම, ඓතිහාසිකව අපගේ නොබැඳි ප්‍රතිපත්තියට අනුකූල වේ.
- ඇමරිකානු 'කුඩම්මාගේ සැලකිල්ල':
කෙසේ වෙතත්, ඉන්දියාවේ නව නැඹුරුව සහ ගෝලීය වශයෙන් ඇමරිකාව ඊශ්‍රායලයට දක්වන සහයෝගය හමුවේ, ශ්‍රී ලංකාවේ මෙම ස්ථාවරය "ඇමරිකානු කුඩම්මාගේ සැලකිල්ලට" ලක්වීමේ අවදානමක් පවතී.
- ආර්ථික බලපෑම:
ණය ප්‍රතිව්‍යුහගතකරණය සහ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය ආයතන (IMF) හරහා ශ්‍රී ලංකාවට ඇමරිකාවේ ආර්ථික බලපෑම දැඩිව දැනිය හැකිය. භූ-දේශපාලනික තීරණ මූල්‍ය ආධාර හෝ වෙළඳ සබඳතා කෙරෙහි බලපෑම් ඇති කළ හැකි බැවින්, රටේ ආර්ථික අවශ්‍යතා තවදුරටත් අවදානමට ලක්විය හැකිය.
- කලාපීය අසමතුලිතතාව:
ඉන්දියාව බටහිර සමග සමීප වීමත්, චීනය දිගටම ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රධාන පාර්ශවකරුවෙකු වීමත් සමඟ, ශ්‍රී ලංකාව ඉන්දු-චීන භූ-දේශපාලනික අරගලයේ තවත් කේන්ද්‍රස්ථානයක් බවට පත් විය හැකිය. ශ්‍රී ලංකාව තම ස්වාධීනත්වය ආරක්ෂා කර ගනිමින් සමතුලිත විදේශ ප්‍රතිපත්තියක් පවත්වා ගැනීම තවත් අභියෝගාත්මක වනු ඇත.
ක්‍රිකට් ජයග්‍රහණයක් පවා ජාතිකවාදී දේශපාලන මෙවලමක් බවට පත් කරන යුගයක, ඉන්දියාවේ විදේශ ප්‍රතිපත්තිය උපාය මාර්ගික ස්වාධීනත්වය සහ ජාතිකවාදී ආවේගයන් යන දෙකෙහිම සංකලනයකි. ඉන්දියාව 'විශ්ව ගුරු' (ලෝකයේ නායකයා) වීමේ අභිලාෂය හඹා යද්දී, බහු-ගැළපීම් ප්‍රතිපත්තිය කලාපයේ බල තුලනයට තවදුරටත් බලපෑම් කරනු ඇත. ශ්‍රී ලංකාව වැනි රාජ්‍යයකට, තම ඓතිහාසික ප්‍රතිපත්ති (පලස්තීනයට සහාය දීම වැනි) පවත්වා ගෙන යෑම, ආර්ථිකමය වශයෙන් ස්ථාවර වන තෙක්, ප්‍රධාන ගෝලීය බලවතුන්ගේ භූ-දේශපාලනික පීඩනයට ලක්වීමේ අවදානම ඉහළ නංවනු ඇත.
මීළඟ කොටසින් -
(ශ්‍රී ලංකාව වැනි කුඩා ආර්ථිකයකට, චීන ණය සහ ඉන්දීය-ඇමරිකානු කලාපීය බලපෑම් අතරතුර උපාය මාර්ගික ස්වාධීනත්වය ආරක්ෂා කරගත හැකි හොඳම ක්‍රමය කුමක් විය හැකිද?)