පුවත්

ශ්‍රී ලංකා රජය ආසියානු සංවර්ධන බැංකුව (ADB) සමඟ තීරණාත්මක මූල්‍ය ගනුදෙනුවක් අවසන් කරමින්, "දෙවන ඒකාබද්ධ මාර්ග ආයෝජන වැඩසටහන (iRoad 2) - 5 වන අදියර" යටතේ ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 90ක ණයක් ලබාගෙන ඇත.

මෙම වැඩසටහන, මාර්ග සංවර්ධන අධිකාරියේ (RDA) සහ ප්‍රවාහන, මහාමාර්ග සහ නාගරික සංවර්ධන අමාත්‍යාංශයේ සම්බන්ධීකරණය යටතේ, ග්‍රාමීය ප්‍රවේශ මාර්ග කිලෝමීටර් 500ක් පමණ දේශගුණික විපර්යාසවලට ඔරොත්තු දෙන, සෑම කාලගුණයකටම සුදුසු ප්‍රමිතීන්ට අනුව වැඩිදියුණු කිරීමට, ජාතික මාර්ග කිලෝමීටර් 21ක් පුනරුත්ථාපනය කිරීමට සහ ග්‍රාමීය මාර්ග කිලෝමීටර් 100ක් නඩත්තු කිරීමට සැලසුම් කර ඇත.

මෙම නව ප්‍රාග්ධනය, ග්‍රාමීය ශ්‍රී ලංකාවේ දිගුකාලීන යටිතල පහසුකම් හිඟයට විසඳුම් සපයයි. මූල්‍යමය බලපෑම විශ්ලේෂණය කිරීමේදී ස්ථර කිහිපයක් අනාවරණය වේ: මෑතකාලීන ADB ක්‍රියාකාරී පත්‍රිකාවකට අනුව, වැඩසටහනේ පෙර අදියර යටතේ සම්බන්ධ වූ කලාපවල, මාර්ග ඉදිකිරීමෙන් වසර දෙකකට පසු රාත්‍රී කාලීන ආලෝක තීව්‍රතාවයේ 12%ක පමණ වැඩිවීමක් ලියාපදිංචි වී ඇත. මෙය දළ වශයෙන් 2.6%ක ඉහළ දේශීය ආර්ථික ක්‍රියාකාරකම් සඳහා වන ආසන්න දර්ශකයකි.

මෙම දත්ත මත පදනම්ව, නව අදියර යටතේ ග්‍රාමීය මාර්ග කිලෝමීටර් 500ක් වැඩිදියුණු කිරීම මගින්, අඩු සේවා පහසුකම් සහිත දිස්ත්‍රික්කවල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය (GDP), මූලික වර්ධනයට වඩා 2-3%ක පරාසයකින් ඉහළ නැංවිය හැකි බවට අනුමාන කළ හැකිය.

පිරිවැය-ප්‍රතිලාභ දෘෂ්ටිකෝණයෙන්, ඩොලර් මිලියන 90ක ණය මගින් යටිතල පහසුකම් ලබා දීම පමණක් නොව, නඩත්තුව සහ ආයතනික ශක්තිමත් කිරීම ද සහතික කළ යුතුය. ග්‍රාමීය ප්‍රවේශ මාර්ග වැඩිදියුණු කිරීම ගුණාත්මක බලපෑමක් ඇති කරයි: ගොවීන් තම නිෂ්පාදන වෙළඳපොළට ප්‍රවාහනය කිරීමට අඩු කාලයක් සහ මුදලක් වැය කරයි; දරුවන්ට සහ වැඩිහිටියන්ට සෞඛ්‍ය හා අධ්‍යාපනය සඳහා වඩා හොඳ ප්‍රවේශයක් ලැබේ. මෙම සමාජ ඇතුළත් කිරීමේ කෝණය ව්‍යාපෘති සැලසුමේදී අවධාරණය කර ඇත.

අනෙක් අතට, මහා පරිමාණ ග්‍රාමීය මාර්ග සඳහා මූල්‍යකරණය කිරීමේ අවදානම් ද පවතී. නඩත්තු සඳහා ප්‍රමාණවත් අරමුදල් නොමැති නම් හෝ ආයතනික ධාරිතාව දුර්වල නම්, මූලික ප්‍රතිලාභ ඉක්මනින් පිරිහී යා හැකිය. iRoad වැඩසටහන පිළිබඳ 2019 විගණකාධිපති වාර්තාවට අනුව, සම්පූර්ණ ඇස්තමේන්තුගත පිරිවැය ඩොලර් මිලියන 906ක් වුවද, 2019 අවසානය වන විට අදියර හතරක් යටතේ කැපවී තිබුණේ ඩොලර් මිලියන 557ක් පමණි.

ශ්‍රී ලංකාවේ සාර්ව-මූල්‍ය දෘෂ්ටිකෝණයෙන්, (ADB ණය වැනි) ජාත්‍යන්තර සහනදායී මූල්‍ය පහසුකම් ලබා ගැනීම, දේශීය අයවැය ණය ගැනීම් හෝ අධික පිරිවැය සහිත වාණිජ ණය මත යැපීම අඩු කිරීමට උපකාරී වේ. ඵලදායිතාව ඉහළ නංවන යටිතල පහසුකම් ඉලක්ක කර ගැනීමෙන්, මෙම ණය වක්‍ර ලෙස රටේ ණය සේවාකරණ හැකියාව වැඩිදියුණු කළ හැකිය.

සාරාංශයක් ලෙස, iRoad 2 වැඩසටහනේ 5 වන අදියර යටතේ ශ්‍රී ලංකාවට ඩොලර් මිලියන 90ක ADB ණය සුරක්ෂිත කර ගැනීම, "මාර්ග" වලට වඩා වැඩි යමක් සංකේතවත් කරයි. එය ග්‍රාමීය ආර්ථික වර්ධනය විවෘත කිරීමට, අසමානතා අඩු කිරීමට සහ ජාතික යටිතල පහසුකම්වල ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව වැඩිදියුණු කිරීමට ගත් උපායමාර්ගික පියවරකි.

මුලාශ්‍රය :

Govt Secures US$ 90 Million ADB Boost for Rural Roads: A Financial Game-Changer