සටහන |
රාධිකා රත්නායක
ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායක සිය පාලනයේ පළමු කැබිනට් සංශෝධනය සිදුකරමින් ශ්‍රී ලංකාවේ දේශපාලන කරළිය උණුසුම් කළේය.
එහෙත්, මෙම සංශෝධනය හුදු පරිපාලනමය වෙනසකට වඩා, සූක්ෂමව ගණනය කරන ලද දේශපාලන උපායක් බවට ඉඟි සපයන්නේ එහි වඩාත්ම නාටකීය සිදුවීමයි: බිමල් රත්නායක වරාය සහ ගුවන් සේවා අමාත්‍ය ධූරයෙන් ඉවත් කිරීම. මෙම තීරණයේ ඇති විපරීතය නම්, එය ප්‍රකාශයට පත් වූයේ රත්නායකගේ නායකත්වය යටතේ ශ්‍රී ලංකා වරාය අධිකාරිය රුපියල් බිලියන 32ක වාර්තාගත ලාභයක් ලැබූ බවට නිවේදනය කළ දිනයේ වීමය.
මෙම තීරණය තවත් ගැඹුරින් විමසිය යුත්තේ එය ක්‍රියාත්මක වූ කාල රාමුව තුළය. අග්‍රාමාත්‍ය හරිනි අමරසූරිය ඔක්තෝබර් 17 වන දින ඉන්දියාවේ පැවැත්වෙන NDTV ලෝක සමුළුව වැනි ඉහළ පෙළේ රාජ්‍යතාන්ත්‍රික වේදිකාවකට සහභාගී වීමට නියමිතව තිබියදීත්, ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ (IMF) මීළඟ ණය වාරිකය පිළිබඳ අවසන් සාකච්ඡා අත ළඟ තිබියදීත් මෙම සංශෝධනය සිදු විය.
දේශපාලනයේදී අහම්බයන් දුර්ලභය. එසේ නම්, මෙම පියවර අහම්බයක්ද, උපායමාර්ගික අවශ්‍යතාවයක්ද, නැතහොත් බහුවිධ පාර්ශ්ව වෙත යවන ලද සංකීර්ණ පණිවිඩයක්ද?
මෙම ප්‍රශ්නයට පිළිතුරු සෙවීමේදී, ජනාධිපති දිසානායක මේ මොහොතේ මුහුණ දෙන බහුවිධ පීඩනයන්ගේ සංකීර්ණ ජාලය විමසා බැලිය යුතුය. ඔහු පාලනය කරන්නේ සුවපහසු බල මණ්ඩපයක සිට නොවේ; එය සෑම පියවරක්ම දේශීය හා විදේශීය වශයෙන් දරුණු ප්‍රතිවිපාක ගෙන දිය හැකි බිම් බෝම්බ සහිත බිමක ගමනක් බඳුය.
රටේ ආර්ථික පැවැත්මේ ජීවනාලිය වන මීළඟ IMF ණය වාරිකය තීරණාත්මකව පවතින අතර, ඔවුන් අපේක්ෂා කරන්නේ දේශපාලන ස්ථාවරත්වය සහ දක්ෂ ආර්ථික කළමනාකරණයකි. ඒ අතරම, ශ්‍රී ලංකාවේ වරායවල චීන බලපෑම පිළිබඳව ඓතිහාසිකව සංවේදී වූ ඉන්දියාවේ අවධානයද රජය වෙත යොමු වී තිබේ.
අගමැතිනියගේ සංචාරයට දින කිහිපයකට පෙර, චීන හිතවාදී යැයි සැලකෙන අමාත්‍යවරයා එම උපායමාර්ගික අමාත්‍යාංශයෙන් ඉවත් කිරීම ඉන්දියාව සැනසීමට ගත් පියවරක් ලෙස අර්ථ දැක්විය හැකිය. එහෙත්, හම්බන්තොට වරාය සහ කොළඹ වරාය නගරය වැනි චීන ආයෝජන මගින් ශ්‍රී ලංකාව මත සැලකිය යුතු බලපෑමක් පවතින බැවින්, මෙම තීරණය බීජිනය විසින් අර්ථකථනය කරනු ලබන්නේ කෙසේද යන්න තවත් ප්‍රශ්නයකි. මේ සියල්ලට අමතරව, ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ සහ ජාතික ජන බලවේගය සන්ධානය තුළ පවතින දෘෂ්ටිවාදී සහ ප්‍රායෝගික මත ගැටුම්ද මෙම තීරණයට හේතු වන්නට ඇත.
ඡායා : Shehan Gunasekara
මෙම සියලු පීඩනයන්ගේ කේන්ද්‍රීය චරිතය බවට බිමල් රත්නායක පත්වන්නේ ඔහුගේ දේශපාලන අනන්‍යතාවය හේතුවෙනි. ඔහු හුදෙක් අමාත්‍යවරයකු නොව, ජවිපෙ දෘෂ්ටිවාදී හෘදය සාක්ෂිය නියෝජනය කරන, '89 අරගලයේ උරුමය තුළින් පක්ෂයේ මූලික සාමාජිකත්වය අතර නොසැලෙන පිළිගැනීමක් ඇති නායකයෙකි. ඔහුගේ පැහැදිලි චීන හිතවාදී ස්ථාවරය සහ රටේ සංවේදීම ආර්ථික මර්මස්ථාන පාලනය කිරීම, ජනාධිපතිවරයාගේ උපායමාර්ගික නම්‍යශීලීත්වයට බාධාවක් ලෙස පෙනී ගියා විය හැකිය.
එසේ නම්, සාර්ථක, දෘෂ්ටිවාදීව ශක්තිමත්, සහ උපායමාර්ගිකව වැදගත් අමාත්‍යවරයකු ඉවත් කරන්නේ ඇයි? සමහරවිට, එම හේතු නිසාමය. බහුවිධ පාර්ශ්වයන් සමග එකවර ගනුදෙනු කිරීමේදී, පැහැදිලි නැඹුරුවක් ඇති ප්‍රබල චරිතයක් ඉවත් කිරීමෙන් "උපායමාර්ගික අවිනිශ්චිතභාවයක්" නිර්මාණය කළ හැකිය. එමගින්, ඉන්දියාවට, චීනයට, IMF සංවිධානයට සහ දේශීය පාර්ශ්වයන්ට පවා තමන්ට රිසි අර්ථකථනයක් ලබා ගැනීමට ඉඩ සැලසේ.
ජනාධිපති දිසානායකගේ මෙම පියවර, තනි පිළිතුරක් නොමැති ප්‍රශ්න මාලාවක් ඉතිරි කරයි. මෙය ඉන්දියාවට යැවූ පූර්ව-සංඥාවක්ද? IMF සංවිධානයට තමන් සතු පරම බලය පෙන්වීමක්ද? නැතහොත්, කලකට පෙර කැබිනට් සංශෝධනයක් ඉල්ලා සිටි රත්නායක මහතාටම එරෙහිව දියත් කළ අභ්‍යන්තර බල අරගලයක අවසානයද? මෙම සෑම අර්ථකථනයක්ම යම්තාක් දුරට සත්‍ය විය හැකිය. බාහිර ලෝකයට නොපෙනෙන පීඩනයන්ට ප්‍රතිචාර වශයෙන් ජනාධිපතිවරයා මෙම තීරණය ගත්තා විය හැකිය. නැතහොත්, තමන්ගේ නායකත්වය සහ පාලනය පිළිබඳව සියලු පාර්ශ්වයන්ට පැහැදිලි පණිවිඩයක් ලබා දීමට ඔහුට අවශ්‍ය වන්නට ඇත.
අවසානයේ ඉතිරිව ඇත්තේ එක් ස්ථිර දෙයක් පමණි: එනම් ශ්‍රී ලංකාවේ දේශපාලන අනාගතය වෙන කවරදාටත් වඩා අවිනිශ්චිත බවයි. මෙම අවිනිශ්චිතභාවය, ජනාධිපතිවරයාගේ සැලැස්මේ අසාර්ථකත්වයක් නොව, සමහරවිට එහි අපේක්ෂිත සාර්ථකත්වයම විය හැකිය. සියල්ලන්ම අනුමාන කරමින් සිටින විට, සැබෑ බලය ඇත්තේ තීරණ ගන්නා තැනැත්තා අතේය. ඊළඟට කුමක් සිදුවේදැයි බලා සිටීම හැර අන් විකල්පයක් නොමැත.